BURASI MUŞTUR ( Yemen Türküsü )
BURASI MUŞTUR ( Yemen Türküsü )
Benim şairliğim ve MUŞ sevgim rahmetli hocam Duriye Keskin hanımefendi ile başladı. Hocam hem köylüm ( ÇİRİŞ ) hem de Annemin arkadaşıydı. Rahmetli hocam bir Osmanlı hanımefendisiydi. Diyarbekirde yedi yıl tebdili kıyafetle pehaslık yaptığı destan olarak anlatılır Muşta. Hocam çok güçlü dengbej yani ozandı. Muhatabını şiirle över, şiirle söver ve şiirle döver’di.
Muazzez Türüng İstanbul radyosunda hocamın türkülerini okurdu. Oda bu türküleri Duriye Keskinden aldığını belirterek okuyordu. Burası Muştur Türküsü hocamın derlediği ve bazı kıtaları da kendisine ait olan Anonim bir eserdir. Muş savunma amacıyla dağın eteğine kurulmuş olduğundan yolu Muşa gelen için yokuş; Muştan giden içinde iniştir. Çiriş Askeri Kışlası şehrin kuzeyindedir. Kışlanın batı ve kuzeyinden dolanarak Karne Çayı akar. Çaya civarda bulunan evlerden kaz ve ördekler gelip Karne Çayında yüzerler. Çayın Çiriş bağları tarafındaki yakasında çay boyunca sıralı söğüt ağaçları vardı. Ağaçlığın Kuzey batısında askeriyenin eğitim alanı vardı. Çiriş köyüne ve Bağlarına eğitim alanının batı kenarında bulunan bir yolla gidilip gelinirdi. Ustam Duriye KESKİN bu yoldan Çiriş Bağlarındaki bağına gidip gelirdi. O alanın doğusunda söğüt ağaçlarının arkasına mevzilenmiş Harpte yaralanıp saf dışı kalmış cezalı bir Tank vardı. Eğitim molalarında askerler Söğütlerin altında dinlenir ve Karne çayından ayrılmış olan Çiriş Köyünün arazi sulama arkı suyu ile serinlerlerdi. Bu eğitim alanı askeri uçakların pisti olarak ta kullanılırdı. Arazinin eğiminden faydalanma amacı ile uçaklar kuzeyden güneye ( Muşa) doğru iniş, güneyden kuzeye doğruda kalkış yaparlardı.Eğitim alanının doğusunda kalan ve Karne Çayının akıntısı ile yırtılan eğitim alanına eş düzlemdeki araziden Erzurum ve Elazığdan gelen Devlet yolu tatlı bir meyil ile Muş Belediye binasına varır.
Burası Muştur Türküsünün bazılarının görmeden ve bilmeden kulaktan dolma bilgilerle söylediği gibi Yemenin Huş u ile alakası yoktur. İngilizlerin Arap yarımadasındaki fitneliği sonucu Yemen harbi çıkınca Padişah Fermanla Yemene gidecek askerin hemşeri’lik duygusu ile birlik ve bütünlük içinde hareket etmesi için aynı ilden olmasını irade buyurmuş vezirinden Yemene gönüllü asker gönderecek bir il istemiş. Muş Sancağı bu göreve talip olmuştur. Bu şiir Muşlu Şehit Annelerin Yemende şehit olan evlatlarına ağıtıdır. Yüce Allah’ım Şehitlere ve adı geçenlere rahmet eylesin.
Ben Muş’un Çiriş ( Bağlar ) Köyünde doğup büyüdüm.Aslı anonim olan Yemen Türküsü ile ilgili yaptığım araştırmalarım ve Duriye Keskin Haladan( Daza ) Çiriş Bağlarındaki bağında Muşta ve Köyde yapılan düğünlerde defalarca dinlediğim bu türküde: Dil Muş Türkçesi yani Selçuklu lehçesidir Mahal yukarıda anlattığım Çiriş Kışlasıdır. Şiiri Vezin Kafiye (Uyak) ve Orijinal yapısına uygun olarak inceledim. Karışıklığa meydan vermemek için BURASI MUŞTUR ( Yemen Türküsü ) şeklinde aslına sadık kalarak sıraladım. Selam ve Saygılarımla Efendim.
BURASI MUŞTUR (Yemen Türküsü)
Kışlenın ögünde redif sesi var
Açın çentesini bakın nesi var
Bir çift potin ile birde fesi var
Havada bulut yok bu ne dumandır
Mehlede ölüm yok bu ne figandır
Şu yemen elleri nede yamandır
Ano yemendir Ah gülü çimendir
Giden gelmiyor Ah acep nedendir
Burası Muş’tur Ah yolu yokuştur
Giden gelmiyor Ah acep ne iştir
Kışlenın ögünde sıre sögütler
Yüzbaşi oturmuş asker ögütler
Yemene gidecek baba yigitler
Havada bulut yok bu ne dumandır
Mehlede ölüm yok bu ne figandır
Şu yemen elleri nede yamandır
Ano yemendir Ah gülü çimendir
Giden gelmiyor Ah acep nedendir
Burası Muş’tur Ah yolu yokuştur
Giden gelmiyor Ah acep ne iştir
Kışlenın ögünde bir sürü kazlar
Ayağım yalnayak yüreğim sızlar
Yemene gidene ağlıyor kızlar
Havada bulut yok bu ne dumandır
Mehlede ölüm yok bu ne figandır
Şu yemen elleri nede yamandır
Ano yemendir Ah gülü çimendir
Giden gelmiyor Ah acep nedendir
Burası Muş’tur Ah yolu yokuştur
Giden gelmiyor Ah acep ne iştir
Duriye KESKİN (Anonim )
Yaşar KANŞIRAY
BURASI MUŞ’TUR (Yemen Türküsü)
Kışlenın ögünde redif sesi var
Açın çentesini bakın nesi var
Bir çift potin ile birde fesi var
Havada bulut yok bu ne dumandır
Mehlede ölüm yok bu ne şivandır
Şu yemen elleri nede yamandır
Ano yemendir Ah gülü çimendir
Giden gelmiyor Ah acep nedendir
Burası Muş’tur Ah yolu yokuştur
Giden gelmiyor Ah acep ne iştir
Kışlenın ögünde sıre sögütler
Yüzbaşi oturmuş asker ögütler
Yemene gidecek baba yigitler
Havada bulut yok bu ne dumandır
Mehlede ölüm yok bu ne şivandır
Şu yemen elleri nede yamandır
Ano yemendir Ah gülü çimendir
Giden gelmiyor Ah acep nedendir
Burası Muş’tur Ah yolu yokuştur
Giden gelmiyor Ah acep ne iştir
Kışlenın ögünde bir sürü kazlar
Ayağım yalnayak yüreğim sızlar
Yemene gidene ağlıyor kızlar
Havada bulut yok bu ne dumandır
Mehlede ölüm yok bu ne şivandır
Şu yemen elleri nede yamandır
Ano yemendir Ah gülü çimendir
Giden gelmiyor Ah acep nedendir
Burası Muş’tur Ah yolu yokuştur
Giden gelmiyor Ah acep ne iştir
Kışlanın ögünde asker talimi
Ey İslam alemi görün halimi
Büyük şeytandır İngiliz zalimi
Havada bulut yok bu ne dumandır
Mehlede ölüm yok bu ne şivandır
Şu yemen elleri nede yamandır
Ano yemendir ah gülü çemendir
Giden gelmiyor ah acep nedendir
Burası Muş’tur Ah yolu yokuştur
Giden gelmiyor Ah acep ne iştir
Duriye KESKİN (Anonim )
Düzenleyen: Yaşar KANŞIRAY
Sevgili Kardeşim İbrahim ÇANKAYA Etkili yorumuna çok teşekkür ederim.Sağ ol var ol. Selam, sevgi ve saygılar sunarım.
SEVGİLİ MUŞ’LU KARDEŞLERİM …”BURASI MUŞ’TUR YOLU YOKUŞTUR” TÜRKÜMÜZ, 1944 YILINDA RAHMETLİ MUZAFFER SARISÖZEN TARAFINDAN BİZZAT DURİYE KESKİN’DEN(DEFÇİ DAZA’DAN) DİNLENEREK NOTAYA ALINIP, TRT KAYITLARINA, ARŞİVLERİNE TESCİLİNİ YAPMIŞTIR. BU TÜRKÜNÜN BİR YEMEN TÜRKÜSÜ OLDUĞU, YEMENDE HUŞ DİYE BİR ŞEHİR OLDUĞU YÖNÜNDE NE AMAÇLAR GÜTTÜĞÜ BELLİ OLMAYAN MÜZİK OTORİTESİ OLMAYAN, KİŞİLERCE KARA PROPAĞANDA YAPILMAKTADIR. BU KONUYLA İLGİLİ BU SULANDIRMAYI YAPANLARA CEVABIM EN BASİT ŞEKLİYLE TÜRKÜNÜN 5/8 USÜLLE YAZILDIĞIDIR. BU RİTM DÜNYA MÜZİK LİTARETÜRÜNE TÜRK RİTMI OLARAK GEÇMİŞTİR AKSAKTIR. BU USUL SADECE TÜRKLERE AİTTİR.YEMENDE VEYA ARAP MÜZİĞİNDE 5/8 LİK USÜLDE YAZILMIŞ HİÇ BİR ESER YOKTUR.MUŞ TÜRKÜLERİNİN 5/8 USÜLLE YAZILMIŞ ÖRNEKLERİ ; EVLERİ VAR HANE HANE, KINAYI GETİR ANE, GÜLLÜ HAMAMIN ÜSTÜYEM, HAVADA BULUT YOK, KALEDEN KALEYE BEN GÖRDÜM ONİ GİBİ… TÜRKÜLER KÜLTÜRÜMÜZDÜR. KÜLTÜRLER MİLLET OLMA ÖZELLİĞİDİR. LÜTFEN SAHİP ÇIKALIM…SAYGILARIMLA…
YAŞAR ABİ MERHABA,ÇALIŞMANIZ YORUMUNUZ,EMEĞİNİZ FEVKALEDENİN ÜSTÜNDEDİR.
ŞÜPHESİZ RAHMETLİ DÜRİYE KESKİN”İ(DAZA)GÖRMEK DİNLEMEK BİZLEREDE NASİP OLDU.AMA SİZİN AĞZINIZDAN BUNU DİNLEMEK.MİLLİ TÜRKÜMÜZÜ,AĞITIMIZI BAŞKA İLLERE MALEDENLERE EN GÜZEL CEVAPTIR.
AĞZINIZA YÜREĞİNİZE SAĞLIK.SELAM VE SAYGILARIMI GÖNDERİYORUM.
oğlumun dönem ödevi için kaynak ararken gördüm,bir Muş’lu olarak çok duygulandım,elinize yüreğinize sağlık.Büyüklerimden dinlemişimdir Düriye Keskin’i,gerçek bir ozan,erkek gibi korkusuz,gözüpek bir kadın olduğunu,çok yardımcı oldu bize.TEŞEKKÜRLER.
Sevgili Öğretmenim: Benim için çok değerli olan güzel yorumuna en kalbi duygularla teşekkür ederim. Selam, sevgi ve saygılar sunarım…
YAŞARCIĞIM,İYİ BİR TANITIM OLMUŞ,OKURKEN DUYGU SELİNE KAPILDIM.YÜREĞİNE SAĞLIK.
EROL SARAÇ
Sevgili Kardeşim; Bu güzel yorumunuza teşekkür eder Selam ve Saygılarımı Sunarım.
saygıdeğer hemşehrim. ben bir muşlu olarak bu güzel derlemeyi hazırlayıp bizlerle paylaştığın için teşekürlerimi sunarım. mekan’cennet duriye keskin hocayada yüce rabbimden rahmet dilerim.
sevgiler saygılar
kutup güldane